EXW (Ex Works) Kuralı: Doğru Kullanım ve Kritik Detaylar
EXW (Ex Works) teslim şekli, satıcının malları alıcının tasarrufuna sunarak kararlaştırılan bir yerde – genellikle satıcının tesislerinde – teslim ettiği bir Incoterms® kuralıdır. Bu teslim şekli, satıcıya minimum, alıcıya ise maksimum sorumluluk yükler. Teslimat, satış sözleşmesinde belirtilen tarihte veya zaman aralığında gerçekleşmelidir.
EXW Kapsamında Teslimat ve Riskin Devri
EXW kapsamında, “malları alıcının tasarrufuna sunmak” ifadesi, malların alıcının ayarladığı taşıma aracına yüklenmeye hazır olması gerektiği anlamına gelir. Ancak, malların taşıma aracına yüklenmesi alıcının sorumluluğundadır. Bu noktada, satıcı kayıp veya hasar riskini alıcıya devreder. Bu nedenle, teslimat yerinin ve noktasının satış sözleşmesinde açıkça belirtilmesi son derece önemlidir.
Örneğin, yalnızca “EXW Prato İtalya” ifadesi yerine, şu şekilde daha ayrıntılı bir ifade kullanmak daha doğrudur:
“EXW Via G. Pieraccioli, 41 Prato İtalya, Incoterms® 2020”
Bu ayrıntı, satıcının malları alıcının tasarrufuna sunması gereken yeri netleştirir ve olası anlaşmazlıkları önler.
EXW Teslim Şekli Kapsamında Tarafların Temel Yükümlülükleri
Satıcının Yükümlülükleri:
- Malları kararlaştırılan yerde, genellikle kendi tesislerinde teslim etmelidir.
- Teslimatın, satış sözleşmesinde belirtilen tarihte veya zaman aralığında gerçekleşmesini sağlamalıdır.
- Malların uygun şekilde işaretlenmiş, alıcının teslim alabileceği durumda olmasını sağlamalıdır.
- Alıcının talebi, riski ve maliyeti karşılığında, taşıma güvenliğiyle ilgili belgelerin veya gerekliliklerin temin edilmesine yardımcı olmalıdır.
Alıcının Yükümlülükleri:
- Malları kararlaştırılan yerde teslim almalıdır.
- Malları ayarladığı taşıma aracına yüklemekten sorumludur ve bu süreçteki tüm riskleri ve maliyetleri üstlenir.
- İhracat işlemlerini yürütmeli ve tüm taşıma süreci için nakliyeyi düzenlemelidir.
- Teslimattan itibaren sigorta yaptırmayı tercih edebilir.
- İthalat işlemlerini ve gerekli transit gümrük işlemlerini tamamlamalıdır.
EXW Yerel Ticaret İçin mi Uluslararası Ticaret İçin mi Daha Uygun?
EXW, genellikle yerel ticaret için daha uygun bir kuraldır. Satıcı, malları kendi tesislerinde teslim ederek yükümlülüklerini en aza indirir. Alıcı ise malları teslim aldıktan sonra tüm lojistik, gümrük ve taşıma süreçlerini üstlenir. Ancak, uluslararası ticarette EXW kullanımı, özellikle ihracat prosedürlerine aşina olmayan alıcılar için karmaşıklıklara yol açabilir. Bu gibi durumlarda, ihracat işlemlerinin satıcı tarafından üstlenildiği FCA (Free Carrier) kuralı daha uygun bir alternatif olabilir.
FCA Alternatifi: EXW’e Göre Avantajları
FCA, EXW’ye kıyasla daha esnek bir çözüm sunar. Bu kural kapsamında:
- Satıcı, malları alıcının belirttiği taşıyıcıya veya belirlenen bir yere teslim etmekle yükümlüdür.
- Satıcı, ihracat işlemlerini organize eder ve malların ihracat için gümrükten geçmesini sağlar.
- Eğer teslimat satıcının tesislerinde gerçekleşirse, satıcı malları alıcının taşıma aracına yüklemekle de sorumludur.
Bu özellikler, özellikle uluslararası ticarette, alıcıyı ihracat prosedürlerinin karmaşıklığından kurtarır ve ticaret sürecini daha sorunsuz hale getirir.
EXW Ne Zaman Kullanılmalı?
EXW şu durumlarda tercih edilebilir:
- Satıcı, yükleme, gümrük işlemleri veya taşıma ile ilgili herhangi bir sorumluluk üstlenmek istemiyorsa.
- Satıcı, malları kendi tesislerinde teslim etmeyi taahhüt ediyorsa.
- Alıcı, malları satıcının tesislerinde teslim almayı ve bu noktadan itibaren tüm riskleri, maliyetleri ve lojistik düzenlemeleri üstlenmeyi kabul ediyorsa.
EXW, genellikle her iki tarafın da aynı ülkede olduğu yerel ticaret için önerilir. Bu, gümrük işlemlerini ortadan kaldırır ve alıcının kendi kamyonunu kullanmasına olanak tanır. Ancak, uluslararası ticarette EXW kullanımı, alıcının ihracat işlemlerini organize etmekte zorlanabileceği durumlarda sorunlara yol açabilir.
Sonuç olarak, EXW, satıcıya minimum sorumluluk yükleyen ve alıcıya maksimum kontrol sağlayan bir teslimat kuralıdır. Ancak, uluslararası ticarette kullanıldığında, ihracat işlemlerinin karmaşıklığı nedeniyle alıcı için zorluklar yaratabilir. Bu gibi durumlarda, FCA gibi alternatif kuralların tercih edilmesi, taraflar arasındaki sorumluluk paylaşımını daha dengeli hale getirebilir. EXW’nin doğru bir şekilde uygulanması, tarafların yükümlülüklerini net bir şekilde anlamasına ve teslimat sürecinin sorunsuz ilerlemesine bağlıdır.