ABD'nin 2025 Ticaret Tarifeleri: Sektörlere ve Ülkelere Etkiler

ABD yönetimi, son aylarda dünya genelinden yapılan ithalatlara %10 veya daha yüksek oranlarda ithalat tarifeleri uygulamıştır. Bu tarifeler, mevcut ABD yasalarına dayanılarak gerekçelendirilmiştir. Bu tarifelerin uygulanmasında kullanılan başlıca yasal dayanaklar aşağıdaki şekildedir:

• Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası (IEEPA)
• 1962 Ticaret Genişleme Yasası'nın 232. Bölümü
• 1974 Ticaret Yasası'nın 301. Bölümü
• 1974 Ticaret Yasası'nın 604. Bölümü

ABD yönetimi, yukarıda belirtilen yasal dayanakları kullanarak ithalat tarifeleri uygulamaktadır. Bu yasalar, ulusal güvenlik, ekonomik acil durumlar ve ticaret anlaşmazlıkları gibi çeşitli gerekçelerle tarifelerin uygulanmasına olanak tanımaktadır. Özellikle IEEPA ve 604. Bölüm, son dönemde "karşılıklı tarifeler" politikasının uygulanmasında önemli bir rol oynamıştır. Bu politikalar, ABD'nin ticaret açığını azaltma ve ekonomik çıkarlarını koruma çabalarının bir parçası olarak öne çıkmaktadır.

Amerika Birleşik Devletleri yönetimi, America First Ticaret Politikası (AFTP) adı altında yeni bir ticaret politikası açıklamıştır. Bu politika, ABD'nin ekonomik çıkarlarını, ulusal güvenliğini ve endüstriyel rekabet gücünü önceliklendirmeyi hedeflemektedir. AFTP, ticaret açıklarını azaltmak amacıyla ithalat tarifelerinin artırılmasını öngörmektedir.

ABD Başkanı, "Karşılıklı Ticaret ve Tarifeler" başlıklı bir Başkanlık Memorandumu yayımlayarak Adil ve Karşılıklı Planı tanıttı. Bu plan, her ticaret ortağı için karşılıklı bir tarife oranı belirlemeyi amaçlamaktadır. Plan, Dünya Ticaret Örgütü'nün (WTO) En Çok Kayrılan Ulus (MFN) tarifesi sisteminden uzaklaşarak ülkeye özgü bir yaklaşım benimsemektedir.

Planın İçeriği

Adil ve Karşılıklı Plan, ABD'nin ticaret ortaklarıyla olan "karşılıksız ticaret ilişkilerinin" gözden geçirilmesini talep etmektedir.

Bu inceleme, ABD ürünlerinin yabancı pazarlarda karşılaştığı tarifeleri, sübvansiyonlar, döviz kurları gibi tarife dışı engelleri ve "ayrımcı vergiler" olarak adlandırılan uygulamaları kapsamaktadır.

Plan, her ticaret ortağı için "karşılıklı tarifeler" belirleyerek, ABD'nin ticaret ilişkilerinde daha dengeli bir yapı oluşturmayı hedeflemektedir.

WTO Sisteminden Uzaklaşma

Bu plan, WTO'nun MFN tarifesi sisteminden ayrılarak, her ülkeye özgü tarifeler uygulama yaklaşımını benimsemektedir. Bu durum, ABD'nin ticaret politikalarında önemli bir değişikliği temsil etmektedir ve uluslararası ticaret ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcını işaret etmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri yönetimi, Section 232 kapsamında tüm çelik ithalatına yeniden tarife uygulamış ve alüminyum tarifesini %10'dan %25'e çıkarmıştır. Bu yeni tarifeler, hiçbir istisna olmaksızın tüm ülkeleri kapsamaktadır.

Muafiyetlerin Kaldırılması

Daha önce Section 232 tarifelerinden muaf tutulan Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Japonya, Meksika, Güney Kore, Avrupa Birliği, Ukrayna ve Birleşik Krallık gibi ülkeler artık bu tarifelere tabidir.

Ek Karşılıklı Tarifelerden Muafiyet

12 Mart 2025'te uygulamaya konulan çelik ve alüminyum üzerindeki %25'lik Section 232 tarifeleri, 5 Nisan 2025'te yürürlüğe giren ek karşılıklı tarifelere tabi olmayacaktır.

Bu karar, ABD'nin çelik ve alüminyum sektörlerini koruma çabalarının bir parçası olarak değerlendirilmektedir ve küresel ticaret ilişkilerinde önemli bir etki yaratmıştır.

Amerika Birleşik Devletleri yönetimi, Uluslararası Ekonomik Güç Yasası (IEEPA) ve 1974 Ticaret Yasası'nın 301. Bölümü kapsamında, Venezuela petrolü ithal eden ülkelerden yapılan ithalata %25 oranında tarife uygulayacağını duyurdu.

Tarifelerin Kapsamı

Bu %25'lik tarife, Venezuela petrolü ithal eden herhangi bir ülkeden gelen tüm mallara uygulanacaktır.

Tarife, Venezuela petrolünün doğrudan veya dolaylı olarak ithal edilip edilmediğine bakılmaksızın geçerli olacaktır.

Ek Tarifeler

Bu tarifeler, halihazırda IEEPA, 1962 Ticaret Genişleme Yasası'nın Section 232'si, 1974 Ticaret Yasası'nın Section 301'i veya diğer ilgili düzenlemeler kapsamında uygulanan tarifelere ek olarak getirilecektir.

Bu karar, Venezuela ile ticaret yapan ülkeler üzerinde baskı oluşturmayı ve ABD'nin Venezuela'ya yönelik politikalarını desteklemeyi amaçlamaktadır. Aynı zamanda, bu tarifeler küresel ticaret ilişkilerinde yeni gerilimlere yol açma potansiyeline sahiptir.

Amerika Birleşik Devletleri, Uluslararası Ekonomik Güç Yasası (IEEPA), Ulusal Acil Durumlar Yasası ve 1974 Ticaret Yasası'nın 301. ve 604. Bölümleri kapsamında, artan mal ticareti açığı nedeniyle ulusal acil durum ilan etti. Bu acil durumun temel politika hedefi, ticaret akışlarını yeniden dengelemek olarak belirlendi. Bu yeniden dengeleme, tüm ticaret ortaklarından yapılan ithalata ek bir ad valorem tarife uygulanarak sağlanacaktır.

İstisnalar

Yürütme Emri, en az %20 oranında ABD içeriği taşıyan ürünler için benzersiz bir istisna içermektedir. Bu içerik, "tamamen ABD'de üretilen veya önemli ölçüde ABD'de dönüştürülen bileşenlere atfedilen bir ürünün değeri" olarak tanımlanmıştır. Eğer bir ürün %20 veya daha fazla ABD içeriği içeriyorsa, karşılıklı tarifeler yalnızca ABD dışı içeriğe uygulanacaktır. ABD Gümrük ve Sınır Koruma (CBP) birimi, ithal ürünlerin ABD içeriğini doğrulamak ve ürünlerin ABD'de önemli ölçüde işlenip işlenmediğini belirlemek için bilgi toplayacaktır.

Politikanın Süresi

Bu Yürütme Emri kapsamında uygulanan tarifeler için bir bitiş tarihi belirtilmemiştir. Ek tarifeler, ABD yönetimi, "ticaret açığı ve altta yatan karşılıksız muamele tehdidinin tatmin edici bir şekilde çözüldüğüne veya hafifletildiğine" karar verene kadar yürürlükte kalacaktır.

Tarife Oranlarının Ayarlanması

ABD yönetimi, yabancı hükümetlerin aldığı önlemlere bağlı olarak tarife oranlarını ayarlayabilir. Bu durum, ticaret ortaklarıyla ikili müzakerelere kapı aralamaktadır. Eğer politika, "genel ticaret açığını azaltma" gibi hedeflerde etkili olmazsa, Yürütme daha fazla önlem alabilir.

Amerika Birleşik Devletleri yönetimi, Section 232 kapsamında, tüm otomobil ve otomobil parçalarına %25 oranında tarife uygulanacağını duyurdu. Bu tarifeler, 3 Mayıs 2025 itibarıyla yürürlüğe girecektir ve 26 Mart 2025 tarihli 10908 Sayılı Bildiri ile düzenlenmiştir.

• Meksika ve Kanada'dan Gelen Otomobiller İçin İstisnalar
• Meksika ve Kanada'dan ithal edilen otomobillerde, ABD menşeli parçalar için tarife uygulanmayacaktır.
• ABD menşeli parçaların değeri, %25'lik tarifeden düşülecektir.

Bu nedenle, Kanada ve Meksika'dan gelen otomobiller, ABD'de üretilen parçaların oranına bağlı olarak daha düşük bir ithalat vergisiyle karşılaşabilir.

Bu düzenleme, ABD'nin otomobil sektörünü koruma çabalarının bir parçası olarak değerlendirilmekte ve Kuzey Amerika'daki ticaret ilişkilerini yeniden şekillendirme potansiyeline sahiptir.

ABD, ithalata genel olarak %10 ek ad valorem tarife uygulamaya başlamıştır. Ancak, 2 Nisan 2025 tarihli Yürütme Emri'nin Ek II'sinde listelenen ürünler bu tarifelerden muaf tutulmuştur.

2 Nisan 2025 tarihli Yürütme Emri'nde (Büyük ve Sürekli ABD Mal Ticaret Açıklarına Katkıda Bulunan Ticaret Uygulamalarını Düzeltmek için Karşılıklı Tarifelerle İthalatı Düzenleme) Ek I'de listelenen 57 ticaret ortağına yönelik ek ithalat tarifeleri, 9 Nisan 2025 itibarıyla yürürlüğe girmiştir. Bu ek tarifeler, Kamerun için %11'den Lesotho için %50'ye kadar değişen oranlarda uygulanmaktadır.

90 Günlük Düşük Tarife Dönemi

Başkan Trump, 9 Nisan 2025'ten 8 Temmuz 2025'e kadar sürecek bir "90 günlük duraklama" ilan etmiş ve bu süre boyunca karşılıklı tarifeleri %10'a düşürmüştür. Bu geçici düşük tarife oranı, hemen yürürlüğe girmiştir.

Karşılıklı Tarifelerin Hesaplanması

• Her bir ticaret ortağı için "karşılıklı tarifeler," ABD'nin ilgili ülkeyle olan ticaret açığının, o ülkeden yapılan toplam ithalat değerine bölünmesi ve ardından bu sonucun ikiye bölünmesiyle hesaplanmıştır.
• Bu tarifeler, 2024 yılı ABD mal ticareti açığına dayanmaktadır.
• Ancak, bu oranlar hizmet ticaretindeki dengeyi dikkate almamaktadır.

Kanada ve Meksika'ya Özel Düzenlemeler

• USMCA (ABD-Meksika-Kanada Anlaşması) menşe kurallarına uygun olan Kanada ve Meksika'dan gelen ithalat, gümrük vergisinden muaf olmaya devam edecektir.
• USMCA kurallarına uymayan ürünler için %25 tarife uygulanacaktır. Eğer IEEPA ile ilgili tarifeler kaldırılırsa, USMCA dışı ürünler %12 karşılıklı tarifeye tabi olacaktır.
• Kanada'dan gelen enerji ürünleri için %10 ithalat vergisi uygulanacaktır.

4 Şubat 2025: Mevcut Tarifelere Ek %10 Tarife

• ABD, Çin'den ithal edilen ürünlere yönelik mevcut tarifelere ek olarak %10 oranında yeni bir tarife uygulamaya başladı.
• Bu ek tarife, Çin ile ticaret açığını azaltma ve ABD'nin ekonomik çıkarlarını koruma amacıyla getirildi.

4 Mart 2025: Ek %10 Tarife

• ABD, Çin'den ithalata yönelik bir başka %10 oranında ek tarife uyguladı.
• Bu, Şubat ayında uygulanan tarifelere ek olarak getirildi ve toplam tarife oranını daha da artırdı.

9 Nisan 2025: Ek %34 Tarife

• ABD, Çin'den ithal edilen belirli ürün gruplarına %34 oranında ek tarife uyguladı.
• Bu tarife, Çin'in ticaret uygulamalarına karşı daha sert bir önlem olarak değerlendirildi.

9 Nisan 2025: %50 Tarife

• Aynı tarihte, bazı ürün gruplarına yönelik tarifeler %50'ye çıkarıldı.
• Bu, ABD'nin Çin'e yönelik ticaret politikalarında daha agresif bir yaklaşım benimsediğini gösterdi.

125% Tarife Oranı Belirlenmesi

• ABD, belirli ürün grupları için %125 oranında bir tarife oranı belirledi.
• Bu, Çin'den ithal edilen ürünlere yönelik şimdiye kadarki en yüksek tarife oranlarından biri olarak dikkat çekti.

Bu artışlar, ABD'nin Çin ile olan ticaret açığını azaltma ve Çin'in ticaret uygulamalarını değiştirme çabalarının bir parçası olarak uygulanmıştır. Ancak, bu sert önlemler, iki ülke arasındaki ticaret ilişkilerinde daha fazla gerilime yol açmıştır.