Küresel Ticaret Görünümü 2025-2026: Tarife Etkileri ve Büyüme Dinamikleri Analizi

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), 2025 ve 2026 yılları için küresel ticaret tahminlerini, beklenmedik ekonomik gelişmeler ışığında köklü bir revizyona tabi tutmuştur. Bu revizyon, 2025 için öngörülenden çok daha güçlü bir büyüme, ancak 2026 için ise keskin bir yavaşlama öngören temel bir ikilemi ortaya koymaktadır. Bu ikilem, politika yapıcılar ve stratejistler için kritik bir önem taşımaktadır; zira 2025'teki pozitif momentumun geçici faktörlerden kaynaklandığını ve 2026'da kendini gösterecek olan daha derin yapısal riskleri maskelediğini ortaya koymaktadır.

DTÖ'nün mal ticareti hacmi büyüme tahminlerindeki temel revizyonlar, yılın ilk yarısındaki şaşırtıcı gücü yansıtmaktadır:

• 2025 Tahmini: Daha önce Nisan'da öngörülen -%0,2'lik daralmadan ve Ağustos'taki %0,9'luk büyüme beklentisinden %2,4'lük bir büyümeye keskin bir şekilde yükseltilmiştir.

• 2026 Tahmini: Daha önce %1,8 olarak tahmin edilen büyüme oranı, %0,5'e düşürülmüştür.

2025'in ilk yarısında küresel ticaretin sergilediği güçlü performansın ardındaki dinamikleri anlamak, bu büyümenin sürdürülebilirliğini değerlendirmek ve gelecekteki potansiyel kırılganlıkları öngörmek açısından kritik bir öneme sahiptir. Beklentileri aşan bu canlanma, geçici ve konjonktürel faktörlerin bir birleşimiyle açıklanmaktadır.

2025'teki ticaret artışını tetikleyen en önemli faktörlerden biri, ABD'nin beklenen tarife artışları öncesinde ithalatını yoğunlaştırması olmuştur. Şirketler, gelecekteki maliyet artışlarından kaçınmak amacıyla alımlarını öne çekmiş, bu durum kısa vadede küresel ticaret hacimlerinde yapay bir artışa neden olmuştur. Dolayısıyla bu etki, talepte bir net artış değil, talebin zamanlamasında bir kayma yaratarak 2026 tahminleri üzerinde doğrudan bir baskı unsuru oluşturmuştur.

Özellikle Asya ve Kuzey Amerika'da yoğunlaşan yapay zeka (AI) ile ilgili ürünlere yönelik harcamalardaki artış, ticarete önemli bir ivme kazandırmıştır. Yüksek teknolojili bileşenler, sunucu altyapısı ve ilgili ekipmanlara yönelik talep, küresel tedarik zincirlerini canlandırarak mal ticareti büyümesine doğrudan pozitif katkı sağlamıştır.

Ticari faaliyetleri destekleyen bir diğer unsur ise elverişli makroekonomik koşullar olmuştur. Başlıca ekonomilerde gözlemlenen enflasyondaki düşüş eğilimi, destekleyici mali politikalar ve sıkı işgücü piyasaları reel gelirleri ve tüketici harcamalarını artırmıştır. İş gücüne olan yüksek talep, hanehalkı gelirlerini destekleyerek hem yerel hem de uluslararası mal talebini canlandırmıştır.

2026 yılında küresel ekonomide genel bir yavaşlama beklenmektedir. Büyümenin yavaşlaması, tüketici ve yatırımcı güvenini azaltarak mal ve hizmetlere yönelik toplam talebi baskılayacaktır. Bu durum, doğal olarak küresel ticaret hacimlerinde bir daralmaya yol açacaktır.

2025'teki öne çekilmiş alımlar, yüksek tarifelerin olumsuz etkilerini yalnızca ertelemiştir. 2026'da bu tarifelerin bir yıl boyunca tam olarak uygulanması, ticaret akışları üzerinde önemli bir baskı oluşturacaktır. Bu etkinin ertelendiği tezi, 2025-2026 dönemi için kümülatif büyüme rakamlarıyla da desteklenmektedir. Revize edilen projeksiyonda iki yıllık kümülatif artış %2,9 iken, bir önceki tahminde bu oran %2,3'tü. Aradaki marjinal fark, 2025'teki büyümenin büyük ölçüde 2026'dan "ödünç alındığını" ve tarife etkisinin gelecek yıla sarktığını göstermektedir.

Sonuç olarak, küresel ticaret ortamı belirsizliğini korumaktadır. Politika yapıcılar ve iş dünyası liderleri, 2025'teki olumlu havaya aldanmadan, 2026'da beklenen yavaşlamaya karşı proaktif stratejiler geliştirmelidir. Özellikle yapay zeka odaklı teknoloji patlamasının sürdürülebilirliği yakından izlenmeli ve Kuzey Amerika'dan beklenen negatif katkı ışığında küresel tedarik zinciri bağımlılıkları yeniden değerlendirilmelidir.

Kaynak: Global Trade Outlook and Statistics - WTO - Update: October 2025