Uluslararası Deniz Taşımacılığında Dekarbonizasyon Çalışmaları

Tarih boyunca uluslararası deniz taşımacılığı, enerji ihtiyacının %99'undan fazlasını petrol türevi yakıtlarla karşılamıştır. Ancak, çevresel sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda, bu yakıtların yerini düşük ve sıfır emisyonlu alternatif yakıtların alması gerekmektedir. Biyoyakıtlar, metanol, hidrojen, amonyak ve elektrik gibi alternatif yakıtlar, denizcilik sektörünün karbon ayak izini azaltmada ve Net Sıfır Emisyon hedeflerine ulaşmada kritik bir rol oynamaktadır.

Denizcilik Sektörünün Karbon Ayak İzi

2022 yılında uluslararası deniz taşımacılığı, küresel enerji kaynaklı CO2 emisyonlarının yaklaşık %2'sini oluşturmuştur. Bu oran, denizcilik sektörünün karbon emisyonlarını azaltma gerekliliğini açıkça ortaya koymaktadır. Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), Paris Anlaşması hedefleriyle uyumlu olarak, 2030 yılına kadar emisyonları %15 oranında azaltmayı ve 2050 yılına kadar Net Sıfır Emisyon hedefine ulaşmayı hedeflemektedir.

Alternatif Yakıtların Önemi

Denizcilik sektöründe düşük ve sıfır emisyonlu yakıtların benimsenmesi, sürdürülebilir bir geleceğin anahtarıdır. Bu yakıtlar arasında:

• Biyoyakıtlar: Mevcut gemilerde kullanılabilir ve kısa vadede emisyonları azaltabilir.
• Metanol ve Amonyak: Uzun vadede sıfır emisyon hedeflerine ulaşmak için kritik öneme sahiptir.
• Hidrojen: Yüksek enerji yoğunluğu ve sıfır emisyon potansiyeliyle geleceğin yakıtı olarak görülmektedir.
• Elektrik: Kısa mesafeli taşımacılıkta kullanılabilir.

Teknolojik İnovasyon

Alternatif yakıtların üretimi, depolanması ve kullanımı için yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesi gerekmektedir. Örneğin:

• Metanol ve Amonyak Yakıtlı Gemiler: Yeni gemi tasarımları, bu yakıtların güvenli ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamaktadır.
• Hidrojen Yakıt İkmal Tesisleri: Hidrojenin denizcilikte bir yakıt olarak kullanılmasını destekleyen altyapılar geliştirilmektedir.

Destekleyici Politikalar

Hükümetler ve uluslararası kuruluşlar, denizcilik sektöründe karbonsuzlaştırmayı teşvik etmek için çeşitli politikalar uygulamaktadır:

Avrupa Birliği (AB):

• Emisyon Ticaret Sistemi (ETS): Deniz taşımacılığını kapsayacak şekilde genişletilmiştir.
• FuelEU Denizcilik Girişimi: Daha temiz yakıtların kullanımını teşvik etmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD):

• Liman emisyonlarının azaltılması için elektrifikasyon projelerine destek.
• Temiz hidrojen ve yeşil amonyak tedarik zincirleri için teşvikler.

Norveç:

• 2030 yılına kadar gemicilik emisyonlarını %50 oranında azaltmayı hedeflemektedir.

Değer Zinciri Boyunca İşbirliği

Yakıt üreticileri, gemi sahipleri, liman işletmecileri ve diğer paydaşlar arasında güçlü bir iş birliği, denizcilik sektörünün karbonsuzlaştırılmasında kritik bir rol oynamaktadır.

Metanol Yakıtlı Gemiler

Metanol, denizcilik sektöründe önemli bir alternatif yakıt olarak öne çıkmaktadır. Örneğin:

• A.P. Moller-Maersk: 2023-2025 yılları arasında teslim edilmek üzere 19 adet metanol çift yakıtlı konteyner gemisi sipariş etmiştir.
• Clarksons Research Verileri: 2022 yılında 43 adet metanol yakıtlı gemi siparişi verilmiştir.

Amonyak ve Hidrojen

Amonyak ve hidrojen, sıfır emisyonlu yakıtlar olarak büyük bir potansiyele sahiptir:

• Amonyak Yakıt İkmal Altyapısı: 2021 yılında dünyanın ilk yüzer amonyak yakıt ikmal terminali tasarlanmıştır.
• Hidrojen Yakıt İkmal Tesisleri: 2021'de tanıtılan sıvı hidrojen yakıt ikmal tesisi, hidrojenin denizcilikte kullanımını desteklemektedir.

Çoklu Yakıtlı ve Alternatif Yakıta Hazır Gemiler

Alternatif yakıtların erişilebilirliğiyle ilgili belirsizlikler nedeniyle, birçok armatör, çoklu yakıtlı gemiler inşa etmektedir. Bu gemiler, hem geleneksel yakıtlarla hem de alternatif yakıtlarla çalışabilecek şekilde tasarlanmaktadır.

Alternatif yakıtların benimsenmesi, güvenli ve verimli bir yakıt ikmal altyapısının geliştirilmesini gerektirir. Bunkering olarak bilinen bu süreç, hidrojen, amonyak ve metanol gibi yakıtların taşınması ve depolanması için yeniden tasarlanmalıdır.

Singapur ve Avrupa'daki Gelişmeler

• Singapur: 2023 yılında amonyak yakıt ikmali için bir pilot uygulama başlatılmıştır.
• Avrupa: Alternatif Yakıt Altyapı Yönetmeliği (AFIR), limanlarda kıyı elektriği sağlanmasını zorunlu kılmıştır.

Gelişmekte olan ülkeler, denizcilik sektöründe alternatif yakıtların benimsenmesiyle ekonomik fırsatlar yaratabilir:

• Liman Altyapısı: Alternatif yakıtların depolanması ve taşınması için liman altyapılarının geliştirilmesi.
• Yerel Üretim: Biyoyakıtlar ve yeşil amonyak gibi yakıtların yerel olarak üretilmesi.
• İstihdam Yaratma: Alternatif yakıtların üretimi ve dağıtımı, yerel ekonomilerde istihdam yaratabilir.

Uzun Gemi Ömürleri

Denizcilik sektöründe gemilerin uzun ömürleri, karbonsuzlaştırma sürecini yavaşlatmaktadır. Bu nedenle:

• Yeni gemiler sıfır emisyon teknolojilerine uygun şekilde tasarlanmalıdır.
• Mevcut gemiler, alternatif yakıtlarla çalışabilecek şekilde modernize edilmelidir.

Teknolojik ve Ekonomik Engeller

Alternatif yakıtların üretim maliyetleri ve teknolojik altyapı eksiklikleri, bu yakıtların benimsenmesini zorlaştırmaktadır. Bu engellerin aşılması için:

• Araştırma ve geliştirme faaliyetlerine yatırım yapılmalıdır.
• Uluslararası iş birliği artırılmalıdır.

Alternatif yakıtlar, denizcilik sektörünün karbonsuzlaştırılmasında ve sürdürülebilir bir geleceğin inşasında kritik bir rol oynamaktadır. Metanol, amonyak, hidrojen ve biyoyakıtlar, deniz taşımacılığında petrol türevi yakıtların yerini alabilecek potansiyele sahiptir. Ancak, bu dönüşümün gerçekleşmesi için:

• Teknolojik inovasyonlar hızlandırılmalı,
• Destekleyici politikalar uygulanmalı,
• Küresel iş birliği güçlendirilmelidir.

Denizcilik sektörünün Net Sıfır Emisyon hedeflerine ulaşması, yalnızca çevresel sürdürülebilirliği değil, aynı zamanda ekonomik büyümeyi ve enerji güvenliğini de destekleyecektir.

Kaynak: International Energy Agency